| Hoofdpagina | Volgende blog | Voorgaande blog | Contact |
Blogs uit diverse windstreken
Door Ernst Peter Oosterbroek
Fictie met geo-referentie
Kijkend naar de boeken die ik recent gelezen heb, valt mij op dat ik een voorkeur heb voor fictieve verhalen die zich afspelen op echt bestaande plekken. Omdat ik niet weet of dit een gedefinieerd genre is, heb ik er zelf een naam voor bedacht: fictie met geo-referentie.
Drie keer Waddengebied
Een misdaad in Holland
Wondermond
Het raadsel van de Wadden
Onverwachte raakvlakken
Het eindpunt van de vaartocht van Davies en Carruthers is Oostmahorn, vlakbij Moddergat (Wondermond). Omdat Moddergat geen haven heeft, vermoed ik dat Oostmahorn, als dichtstbijzijnde haven, model heeft gestaan voor de haven van Wondermond. Het is maar goed dat Davies en Carruthers hun zeiljacht in Oostmahorn hebben achtergelaten en met de trein en de veerboot verder zijn gereisd naar Engeland. Het was inmiddels laat in het najaar van vermoedelijk 1901; het boek geeft het jaartal niet exact aan. Anders waren ze misschien in de storm van Wondermond (november 1901) terechtgekomen en hadden ze hun avontuur niet na kunnen vertellen ;)
Het is allemaal fictief, maar de locaties zijn echt:
OOST-WEST
05-05-2025
Recent heb ik minimaal zes boeken in het genre fictie met geo-referentie gelezen. In verband met de tijd die ik heb om te schrijven en met het oog op de spanningsboog van de lezers, beperk ik mij nu tot drie boeken. Zij hebben met elkaar gemeen dat zij in het Waddengebied spelen, en misschien nog wel meer ...
Dit zijn ze:
Het boek is een van de eerste Maigret-verhalen, uitgegeven in 1931. Het speelt in Delfzijl. Georges Simenon heeft zijn inspiratie voor het boek daadwerkelijk in Delfzijl opgedaan. Hij was in 1929 samen met zijn vrouw met een zeiljacht langs de Noordzeekust aan het varen, toen hij vanwege de reparatie van een lek in het schip enige tijd in Delfzijl moest blijven. Die tijd heeft Simenon benut om het stadje goed in zich op te nemen en later te verwerken in een ‘Een misdaad in Holland’.
In dezelfde periode schreef hij nog enkele boeken die spelen in de provincie Groningen, onder andere Het kasteel van Roodezand. In het middenkatern van dit boek (Zwarte beertjes nr. 1000) staat een verslag van twee bezoeken van Simenon aan Delfzijl: zijn al genoemde verblijf in 1929 en zijn aanwezigheid in 1966 bij de onthulling van een standbeeld van Maigret. De VVV in Delfzijl heeft zelfs een Maigret-wandeling langs belangrijke locaties uit ‘Een misdaad in Holland’ uitgezet.
Meer informatie is te vinden op https://indevoetsporenvanschrijvers.nl/literaire-wandeling-maigret-in-delfzijl/ en https://sandergroen.nl/delfzijl/.
Links: het standbeeld van Maigret uit 1966. Rechts: het Statenjacht De Utrecht bracht mij in 2024 naar Delfzijl.
Wondermond is een recent boek (2024). Het verhaal is gebaseerd op de ramp in 1883, waarbij het grootste deel van de vissersvloot van het Friese dorpje Moddergat is vergaan. Hoewel het dorp in het boek Wondermond heet, is Moddergat erin herkenbaar. Alleen heeft het echte Moddergat geen haven, Wondermond wel. En de Wondermondse ramp speelde zich af in 1901. De plaatsen in de omgeving van Wondermond dragen wel hun originele namen, zoals Anjum en Dokkum, inclusief het echt bestaande café De Waegh in die plaats.
Het boek is een coming of age roman die in het heden (nou ja, in 2008) speelt; het heden waarop de ramp van ruim 100 jaar eerder nog van invloed is. Daarom blikt het ook terug op enkele periodes in het verleden, waarin verschillende generaties voorouders van de hoofdpersoon Boyd een rol spelen.
Meer informatie over het boek: https://www.amboanthos.nl/boek/wondermond/.
Links: 'De vissersvrouw', beeld in Moddergat. Rechts: karakteristieke vissershuisjes in Moddergat.
Ik was er 2024, 141 jaar na de ramp van Moddergat en 123 jaar na de fictieve ramp van Wondermond.
Het verhaal speelt rond het jaar 1900 op en langs de Duitse Waddenzee. Davies en Carruthers zijn twee Britse amateurspionnen, die zich voordoen als toeristen op een zeiljacht. Zij komen erachter dat Duitsland, destijds een keizerrijk, een zeemacht aan het opbouwen is, die een invasie op de Britse oostkust zou kunnen uitvoeren. Het eiland Norderney, de zandplaat Memmert en enkele haventjes langs de Oost-Friese kust zijn belangrijke locaties in het boek. Aan het einde van het boek willen de hoofdpersonen zo snel mogelijk het Duitse wad ontvluchten. Dat lukt; ze weten het Nederlandse wad te bereiken.
Meer informatie over het boek: https://hollandia-boeken.nl/product/het-raadsel-van-de-wadden/.
Het boek is in 1979 verfilmd. Deze Britse productie heeft dezelfde titel als het originele boek: The Riddle of the Sands. Deze film heb ik online niet kunnen vinden. In 1984 is er ook een Duitse televisieserie van 10 afleveringen gemaakt: Das Rätsel der Sandbank. Die is wel te bekijken op YouTube.
Zeilend op een botter en wadlopend op het Duitse Wad bij Memmert en Norderney in 1982
Davies en Carruthers uit het Raadsel van de Wadden varen op hun vlucht uit Duitsland Delfzijl voorbij; ze vinden het te dicht bij de grens liggen. Georges Simenon ging in 1929 wel naar Delfzijl. Van daaruit ging hij met zijn jacht door naar Duitsland. Hij heeft in ieder geval Wilhelmshaven bereikt. Hoewel de bronnen niet helemaal eenduidig zijn, lijkt het erop dat hij daar uit Duitsland werd uitgewezen en terug is gevaren naar Nederland. Zo kort na de Eerste Wereldoorlog vertrouwden de Duitsers de Fransen nog helemaal niet. Simenon zou wel een spion kunnen zijn, net zoals Davies en Carruthers uit het Raadsel van de Wadden.
fictie met geo-referentie
